Music Innovations Hub (MIH) iz Milana podržava društveno odgovorne projekte i inicijative unutar muzičke industrije. Registrovani su 2018. godine kao socijalno preduzeće, prvo te vrste u Italiji, a ova kategorija preduzetništva prepoznata je i u Srbiji Zakonom o socijalnom preduzetništvu iz 2022. godine.
Do danas, registrovano je oko 15 socijalnih preduzeća u Srbiji iz različitih delatnosti. Međutim, nijedno se ne bavi muzikom u bilo kom obliku. U nastavku teksta, saznajte koji je potencijal ovog biznis modela u muzičkoj industriji i šta se može naučiti od uspešnog primera iz Italije.
Šta je socijalno preduzeće?
Prema Zakonu o socijalnom preduzetništvu Republike Srbije, „socijalno preduzetništvo je usmereno na rešavanje društvenih problema, u cilju povećanja socijalne kohezije i razvoja društva.”
Socijalno preduzetništvo se može ostvarivati kroz proizvodnju dobara ili pružanje usluga (socijalnih, obrazovnih, i dr.), radnu integraciju, ali i kroz poslovanje kojim se rešavaju problemi u drugim oblastima od opšteg interesa,
U mnogim evropskim zemljama, kao što je Slovenija, ovaj Zakon se prvobitno odnosi na radnu integraciju, odnosno zapošljavanje marginalizovanih grupa. Međutim, u Srbiji on nije ograničen samo na delatnost zapošljavanja već može obuhvatati šire „delatnosti od opšteg interesa, radi stvaranja novih i inovativnih mogućnosti za rešavanje društvenih problema, problema pojedinaca ili društveno osetljivih grupa.”
Baš zato, italijanski Music Innovations Hub uložio je poseban napor na početku svojih aktivnosti da dokaže da muzika jeste društvena promena, te da joj je potrebna dodatna sistemska podrška.
Uspešan primer muzičkog socijalnog preduzeća
Kako navode na svojoj veb-stranici, MIH je jedinstveno socijalno preduzeće u Italiji koje se bavi pružanjem podrške muzičkoj industriji i njenim brojnim akterima, putem inovnativnih i društveno odgovornih muzičkih projekata.
Bave se organizovanjem i promocijom programa obuke, inkubatorskih i akceleratorskih programa za biznise u nastajanju, inicijativama koje za cilj imaju umrežavanje na nacionalnom i internacionalnom nivou.
Od 2018. godine, muzika je fokus svih njihovih aktivnosti, u okviru kojih promovišu Agendu za održivi razvoj do 2030. godine. Istovremeno, muzička industrija je poslužila kao teren za ispitivanje potreba za inovacijama unutar zemlje.
Tako su 2021. pokrenuli Evropski akcelerator za muzičke tech startape, pod nazivom „Music Tech Europe Academy”, prvi te vrste u Evropi. Pored toga, organizuju muzičku konferenciju „Linecheck Music Meeting and Festival”, koja se ove godine održava 18–23. novembra u Milanu.
Raspolažu multifunkcionalnim prostorom BASE koji se prostire na 600 kvadratnih metara i namenjen je organizovanju različitih vidova događaja, kao što su prezentacije, sastanci, showcase nastupi, radionice, tribine i drugo.
Razlike između socijalnog preduzeća, preduzeća i udruženja građana
Dok udruženje građana predstavlja grupa osnivača sa definisanim ulogama i njeni članovi, subjekt socijalnog preduzetništva može biti i pojedinac, ali i pravna lica i udruženja koja mogu ispuniti uslove za sticanje statusa socijalnog preduzetništva.
Međutim, u odnosu na opšti status preduzetnika, socijalni preduzetnik se obavezuje da će polovinu ostvarenog profita uložiti u društveno odgovorni cilj. To može biti reinvestiranje u interne pograme podrške ili aktivnosti usmerene na rešavanje problema zajednice u oblastima delovanja.
Tačnije, za razliku od neprofitnih/non-profit organizacija, prepoznata je potreba za uspostavljanjem takozvanih for-profit organizacija koje jesu registrovane za obavljanje delatnosti u cilju sticanja dobiti, ali one koja se usmerava u društveni razvoj. U kontekstu muzičkih socijalnih preduzeća, taj cilj može biti ulaganje u kulturu, obrazovanje, inovacije i druge oblasti od šireg društvenog interesa.
Inovacije u srpskoj muzičkoj industriji su neophodne
Zakonom o socijalnom preduzetništvu definisan je i pojam socijalnih inovacija:
„Nove tehnologije, proizvodi, usluge, modeli organizovanja, načini rada koji podmiruju društvene potrebe, sa ciljem pronalaženja rešenja za društvene probleme – prepoznavanjem i pružanjem novih usluga koje poboljšavaju kvalitet života pojedinaca i zajednica, identifikacijom i sprovođenjem procesa integracije na tržište rada, novim veštinama, novim radnim mestima, novima oblicima učešća i svim drugim načinima koji doprinose poboljšanju položaja pojedinca u društvu.”
Model socijalnih preduzeća predstavlja upravo inovativan model organizovanja unutar muzičke industrije koji za cilj ima unapređenje položaja svih aktera koji čine ovaj ekosistem – od muzičara, preko menadžera, do muzičkih novinara.
Socijalno preduzetništvo se, između ostalog, zasniva na načelu partnerstva između javnog, privatnog i civilnog sektora, i jedino takvim sinergijskim delovanjem se može ostvariti sistemsko unapređenje uslova rada u muzičkoj industriji Srbije. Sve dok inicijative u ovoj industriji ostaju na nivou pojedinačnih udruženja, pravnih lica ili preduzetnika, njihov domet je ograničen, a promene nisu sveobuhvatne.
